Bij iedere storm houdt Marieken haar hart vast: "Als deze populier omgaat, ligt 'ie op ons huis"

"Kijk eens", zegt mevrouw Van Leeuwen en ze slaat een oud fotoboek open. Ze wijst op twee zwart-witfoto's. Ons uitzicht schreef ze er in 1965 naast. Een handvol schapen grazen over een kale weide voor een dijk. Of eigenlijk: een wal, want de schansen van Weesp zijn een oude verdedigingslinie.

Achter de wal zijn de huizen aan de Achtergracht net zichtbaar, die toen net was gedempt. Mevrouw van Leeuwen glimlacht: "Dat was vlak nadat wij hier zijn komen wonen."

Destijds werd de Draaierschans, één van de drie schansen van de vesting van Weesp, gebruikt door een boer om zijn vee te laten grazen. "Het gebied was van de Domeinen", tegenwoordig het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf, vertelt meneer Van Leeuwen. Dat was een dienst die onder de Rijksoverheid viel. "Je mocht er eigenlijk niet komen." "Deden we stiekem toch", voegt zijn echtgenote daar met een lachje aan toe.

Tegenwoordig zijn de schansen de stadsparken van het centrum van Weesp. De hoge bomen staan dicht op de huizen. Sommige bewoners van de Achtergracht maken zich zorgen - al jaren, zeggen ze. "Als één van deze bomen omgaat, liggen ze op ons huis", zegt Marieken van der Leest. Met name de drie Canadese populieren bezorgen haar soms slapeloze nachten.

Takbreuk

Niet alleen omdat ze bang is dat de bomen om kunnen vallen. In 2017 werd in opdracht van de gemeente Weesp - destijds nog zelfstandig - een onderzoek gedaan naar drie Canadese populieren die op de wal staan. Daarin staat dat de bomen veilig zijn, maar: op termijn is takbreuk 'onvermijdelijk'. 

Takbreuk komt bij Canadese populieren wel vaker voor, vooral als ze hun veertigste levensjaar voorbij zijn. De drie populieren op de Draaierschans zijn in 1974, vijftig jaar geleden, geplant. "[Takbreuk] treedt het gehele jaar door op maar vooral in de zomer, als de bomen in blad staan", aldus de onderzoekers in hun rapport. Extra gevaar is dat de bomen schijnbaar zonder aanleiding, dus ook bij windstilte, hun takken verliezen.

Van der Leest is naar eigen zeggen niet bang uitgevallen, maar zit met storm toch wat zorgelijk in haar huis. "Als zo'n tak valt, is het geen kleintje. Het is praktisch een hele boom die naar beneden komt." Naar eigen zeggen liggen er al regelmatig kleinere takken in haar achtertuin.

Bomenkap

Amsterdam is bekend met het probleem. Een aantal jaren terug maakte de gemeente bekend dat de ruim 7000 Canadese populieren zijn onderzocht en dat er ruim 900 gevaarlijke exemplaren met spoed zouden worden gekapt. De drie populieren op de Draaierschans vielen buiten het onderzoek: Weesp was destijds nog een zelfstandige gemeente. 

Inmiddels zijn ook de drie bomen op de schans in Weesp bij de gemeente Amsterdam in beeld. Net als alle andere Canadese populieren binnen de gemeentegrenzen is het de bedoeling dat ze op termijn zullen verdwijnen. Wanneer precies, is niet duidelijk. Het is beleid dat er, als het even kan, een andere boom voor terug wordt geplant.

Meneer en mevrouw Van Leeuwen maakt het niet zo veel uit. "Er zijn in al die jaren zoveel bomen bijgekomen", zegt mevrouw van Leeuwen. Ze zegt blij te zijn met alle bomen om het huis.

Marieken van der Leest zegt ook in haar nopjes te zijn met al het groen, al hoopt ze op een kleinere boom. "Een wilg bijvoorbeeld. In ieder geval een boom die niet zo hoog wordt."