Bijzondere samenwerking tussen Zuiderzee Museum en Huizer Museum: uniek schilderij van Huizer Molen in bruikleen

Een opmerkzame conservator van het Zuiderzee Museum in Enkhuizen trof op veiling een fris ogend schilderij van een molen aan. Zijn kennersoog zag dat de schilder Co Breman was. Ooit verguisd vanwege zijn impressionistische schildertechniek. Maar het veilinghuis had zich vergist in de herkomst van de afgebeelde molen.

Afgebeeld erfgoed

In eerste instantie was de gedachte namelijk dat het zou gaan om de molen in Laren aan, hoe kan het ook anders, de molenweg. Maar nadere inspectie wees uit dat het om de unieke 'standerdmolen' uit Huizen ging. Het stuk erfgoed dat tegenwoordig te bewonderen is in het Open Lucht Museum in Arnhem.

Nadat het Zuiderzee Museum flink in de buidel had moeten tasten om het werk aan te schaffen, mocht het Huizer Museum als eerste het werk tentoon stellen. "Het gaat om vertrouwen en gunnen", zegt directeur van het Huizer Museum Christian Pfeiffer. Toen het schilderij namelijk door meerdere mensen op de veiling gespot was, is er een rondje gebeld onder musea.

Huizer primeur

Zo liepen ze niet het risico tegen elkaar op te gaan bieden en het Zuiderzee Museum bleek uiteindelijk de aanschaf aan te kunnen. "Dus het contact lag er al en toen hebben wij gevraagd of het mogelijk is om het werk te laten zien", aldus Pfeiffer over het collegiale overleg.

En dat bleek mogelijk. Sterker nog: hij mocht het al eerste laten zien. Het werk hangt dus nu in het Huizer museum. Het schilderij laat het laatste jaar van de molen zien, in 1914 door Co Breman geschilderd. Een jaar later zou men alles afbreken, omdat de laatste eigenaresse van de molen was overleden.

Geen klap van de molen

Die laatste molenaar, Jannetje van der Born, had in 1872 de molen weer geërfd van haar man die door een bedrijfsongeval, weliswaar niet door een klap van de molen, om het leven was gekomen. Uiteindelijk heeft de molen driehonderd jaar dienst gedaan om graan te vermalen op de Molenberg in Huizen. 

De berg is inmiddels afgegraven en bestaat dus niet meer maar de straatnaam bestaat nog steeds. En in een van de tuinen van de straat staat een kleine replica van de molen. Uiteindelijk is het hele zaakje dus weer opgebouwd in Arnhem, maar het is niet echt bekend of dat bouwwerk helemaal oorspronkelijk is.

"Dat de molen nu te zien is, is uniek", zegt Pfeiffer enthousiast. Wie weet belandt het werk nog niet 'op zaal' als het eenmaal terug is bij de eigenaar. Dus de museumdirecteur zou graag de molen op z'n minst aan elke Huizer, maar liefst aan elke Gooier, willen laten zien. Tot en met oktober is dat nog mogelijk, daarna gaat het schilderij naar Enkhuizen.