In de serie 'Iconen' voegen we iedere keer een nieuw portret toe aan de eregalerij van Noord-Hollandse grootheden. Deze week is dat Ton Scherpenzeel, de grote man achter de symfonische rockband Kayak. Maar hij was veelzijdiger dan dat. Zo schreef hij de muziek voor de cultfilm Spetters en maakte hij liedjes voor Kinderen voor kinderen en voor de theaterprogramma's van cabaretier Youp van 't Hek.
biografie
naam: Ton Scherpenzeel
geboren: Hilversum, 1952
beroep: muzikant, componist, producer
erelijst: platina voor Phantom of the night (1978), Edison (1979)
We treffen Ton Scherpenzeel in zijn tijdelijke onderkomen: een vakantiehuisje op steenworp afstand van zijn eigen huis in Hilversum. Daar kan hij ons niet ontvangen vanwege een grote lekkage. Zijn hele leven is momenteel opgeslagen in dozen. We moeten het dus zonder zijn muziekstudio doen en zonder zijn plakboeken. Maar gelukkig viel er genoeg te bespreken.
Kayak
"De band Kayak is bepalend voor mijn hele leven", zegt Ton Scherpenzeel. "Mijn muzikale leven staat natuurlijk in nauw verband met mijn gewone leven. Het heeft mij gevormd en ik heb de band gevormd. Het is onlosmakelijk met elkaar verweven."
Op de muziekvakopleiding in Hilversum werd de band gevormd. Naast Ton zaten daar ook drummer Pim Koopman en Max Werner, de latere zanger van Kayak. Tussen de lessen door kwamen ze bij elkaar en speelden ze popmuziek. Scherpenzeel: "En zo kwam van het een het ander en werd het een band."
"Ik denk dat we zonder de single, hit, Ruthless Queen niet meer hadden bestaan in 1979"
Wie Kayak zegt, zegt Ruthless Queen. Het was hun grootste hit en bepalend voor hun voortbestaan. "Door die single, hit", vertelt Scherpenzeel, "werd die bijbehorende elpee Phantom of the night dik platina. Ik denk dat we zonder die hit niet meer bestaan hadden in 1979. Het was de redding, want Phonogram, destijds onze platenmaatschappij, die zat toch een beetje aan te hikken tegen de kosten die wij maakten als opnamegroep. Het was nog maar de vraag of wij, als Phantom of the night geen succes was geworden, verder hadden gekund bij Phonogram. Ik denk zelf van niet. Maar goed, dingen gebeuren en het was voor ons een totaal onverwacht succes."
Schrijfproces
Ton Scherpenzeel schreef in zijn carrière ontelbaar veel muziek, maar waar die muziek precies vandaan komt, daar heeft hij geen goed antwoord op. "Ik begin gewoon te spelen en op een gegeven moment gebeurt er iets en dan denk ik: dit is leuk. Of dat is niet leuk en dan gooi ik het weg. Maar het schrijfproces vind ik nog steeds een mysterie. Je kan ook niet op bestelling leveren. Het lijkt misschien wel zo, met de hoeveelheid die ik geschreven heb. Ik doe het al een tijdje, maar weet nog steeds niet hoe het werkt."
Spetters
Het schrijven van muziek doet Scherpenzeel niet alleen voor Kayak of voor zijn soloprojecten, zoals recent nog zijn cd Velvet Armour. Hij maakte ook de muziek bij de cultfilm Spetters van Paul Verhoeven. "Het was mijn eerste film, en mijn laatste waar ik muziek voor heb gemaakt" zegt ie er met een knipoog achteraan.
"Ze vroegen Kayak omdat we op dat moment behoorlijk populair waren, maar goed, ik schreef de muziek voor Kayak dus uiteindelijk was het een opdracht voor mij", vertelt Scherpenzeel. "Ik heb toen een stuk gebruikt van Periscope life, de plaat die we toen net uit hadden gebracht. Het nummer Lost blue of Chartres was een nummer waarop de muziek voor Spetters is gebaseerd."
"De muziek heeft hele niks met Spetters te maken, maar ze vonden het mooi om te gebruiken. Het was leerzame periode, maar voor mij kwam ie te vroeg. Ik had geen enkele ervaring met filmmuziek en dan gelijk met Paul Verhoeven, niet de minste. Hij heeft uiteindelijk ook hele andere dingen gebruikt en van plek veranderd, daar had ik geen inspraak in. Het was een mooie ervaring, ik had graag meer filmmuziek gemaakt. Maar deze heb ik toch mooi op mijn cv staan."
Kijk hier voor meer Noord-Hollandse iconen
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.